Hàng chục nghìn ca mắc mới và tử vong mỗi năm vì ung thư
Vừa qua, Bệnh viện Ung bướu thành phố Cần Thơ đã chính thức khánh thành và đưa vào hoạt động Đơn vị Tư vấn Di truyền Ung thư đầu tiên tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Đây là một dấu mốc quan trọng trong nỗ lực nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân ung thư khu vực, đồng thời là thành quả từ sự hợp tác chiến lược giữa Bệnh viện Ung bướu TP Cần Thơ và Công ty AstraZeneca Việt Nam, theo thỏa thuận ký kết năm 2023.
Đơn vị Tư vấn Di truyền tại BV Ung bướu TP Cần Thơ.
Sự ra đời của đơn vị này phản ánh nhu cầu cấp thiết về phát hiện sớm ung thư tại Việt Nam – nơi mỗi năm, theo GLOBOCAN 2022, có hàng chục nghìn ca mắc mới và tử vong do các loại ung thư như: ung thư vú, buồng trứng, tuyến tiền liệt và tụy. Mỗi năm tại Việt Nam ghi nhận 24.563 ca mắc mới ung thư vú với 10.008 ca tử vong; 1.534 ca mắc mới ung thư buồng trứng với 1.003 ca tử vong; 5.875 ca mắc mới ung thư tuyến tiền liệt với 2.800 ca tử vong; và 1.251 ca mắc mới ung thư tụy với 1.226 ca tử vong. Đáng chú ý, nhiều trường hợp ung thư có yếu tố di truyền liên quan đến đột biến gen BRCA1/2, chiếm tỷ lệ không nhỏ ở nhiều loại ung thư phổ biến.
Trong bối cảnh đó, việc tầm soát và tư vấn di truyền trở thành một chiến lược quan trọng giúp nhận diện nguy cơ bệnh ngay từ giai đoạn tiền lâm sàng, khi các triệu chứng chưa biểu hiện rõ. Đây cũng là một trong những phương thức hiệu quả nhất để giảm tỷ lệ tử vong do ung thư – vốn thường được phát hiện muộn ở giai đoạn tiến triển hoặc di căn.
Đơn vị Tư vấn Di truyền tại Bệnh viện Ung bướu TP Cần Thơ được xây dựng với nền tảng khoa học bài bản, hệ thống quy trình chuyên nghiệp và đội ngũ chuyên viên được đào tạo chuyên sâu. Đặc biệt, nhờ sự đồng hành của AstraZeneca, bệnh nhân đủ điều kiện còn được hỗ trợ chi phí xét nghiệm di truyền miễn phí, tạo điều kiện tiếp cận công bằng hơn với các kỹ thuật tân tiến.
Lễ ra mắt Đơn vị Tư vấn Di truyền tại BV Ung bướu TP Cần Thơ.
Phát biểu tại buổi lễ khánh thành Đơn vị Tư vấn Di truyền, TS.BS. Võ Văn Kha - Giám đốc Bệnh viện Ung bướu thành phố Cần Thơ - chia sẻ: "Hợp tác giữa Bệnh viện Ung bướu thành phố Cần Thơ và Công ty TNHH AstraZeneca Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Sự thành công này khẳng định sự nỗ lực của cả hai đơn vị góp phần quan trọng vào sự phát triển của ngành y tế nước nhà. Tôi tin tưởng rằng, với những nền tảng đã có, mối quan hệ hợp tác giữa hai bên sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ, mang lại nhiều giá trị hơn nữa cho ngành y tế Việt Nam.
Vào tháng 11 sắp tới, Bệnh viện Ung bướu thành phố Cần Thơ cũng sẽ tiếp tục kết nối chuyên gia của Đại Học Y Dược TPHCM, Bệnh Viện Ung Bướu TPHCM, Bệnh viện Chợ Rẫy để đào tạo tại chỗ về tư vấn di truyền cho các chuyên viên y tế khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, giúp việc đào tạo tiếp cận nhiều đối tượng hơn. Việc khánh thành Đơn vị Tư vấn Di truyền là thành quả của quá trình chuẩn bị nghiêm túc, khoa học và bền bỉ từ lãnh đạo đến tập thể nhân viên bệnh viện, với cam kết đồng hành chặt chẽ, hợp tác toàn diện và lâu dài từ AstraZeneca Việt Nam".
Lãnh đạo bệnh viện cho biết thêm, đơn vị Tư vấn Di truyền sẽ mang lại giá trị kép: giúp người bệnh nhận diện sớm yếu tố di truyền ung thư, cá thể hóa điều trị, hạn chế biến chứng và nâng cao chất lượng sống; đồng thời tạo lợi ích xã hội thông qua tầm soát nhóm nguy cơ cao, giảm tỷ lệ tử vong và chi phí điều trị, góp phần giảm áp lực cho hệ thống y tế khu vực.
Ông Atul Tandon, Tổng Giám Đốc, của AstraZeneca Việt Nam, nhận định: "Tại AstraZeneca, chúng tôi luôn đặt khoa học tiên phong và sự hợp tác làm nền tảng trong cuộc chiến chống lại bệnh ung thư, nâng cao hiệu quả điều trị và chất lượng sống cho bệnh nhân ung thư. Suốt hơn 30 năm đồng hành cùng ngành y tế Việt Nam, chúng tôi không ngừng đổi mới, mang đến những giải pháp điều trị đột phá và đầu tư xây dựng năng lực hệ thống y tế. Các thành quả từ mối quan hệ hợp tác với Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ trong 2 năm qua, đặc biệt là việc khánh thành đơn vị Tư vấn Di truyền, là minh chứng rõ nét cho cam kết của chúng tôi trong việc thúc đẩy y học cá thể hóa và nâng cao hiệu quả phát hiện sớm ung thư tại Việt Nam."
Ông Atul cũng cho biết, thông qua biên bản ghi nhớ hợp tác với Bệnh viện Ung bướu TP.Cần Thơ, thì AstraZeneca Việt Nam và bệnh viện cung sẽ tiếp tục tập trung vào đào tạo chuyên môn, chuyển giao công nghệ và tối ưu hóa tiếp cận điều trị. Ông tin rằng thông qua những nỗ lực chung này, ngành y tế có thể từng bước đưa bệnh ung thư trở thành tình trạng có thể kiểm soát được, hướng tới một tương lai nơi ung thư không còn là 1 trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Mỗi bước tiến trong hành trình này đều góp phần mang lại cuộc sống khỏe mạnh, chất lượng hơn cho người dân Việt Nam và xây dựng một xã hội thịnh vượng, bền vững.
Tầm quan trọng của tầm soát ung thư – chiến lược sống còn trong y học hiện đại
Theo các chuyên gia, phát hiện sớm và chẩn đoán kịp thời là hai bước đi liên tục, quyết định đến hiệu quả điều trị ung thư. Trong nhiều trường hợp hiện nay, khi bệnh nhân được chẩn đoán thì ung thư đã ở giai đoạn muộn, di căn và khó kiểm soát.
Việc tầm soát ung thư giúp phát hiện các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư giai đoạn sớm, từ đó mở ra cơ hội điều trị triệt để, chi phí thấp, giảm đau đớn và cải thiện tiên lượng sống. Đây là nội dung then chốt trong chăm sóc sức khỏe ban đầu và được áp dụng rộng rãi tại các quốc gia có hệ thống y tế phát triển.
Các chuyên gia cũng thống nhất 5 tiêu chuẩn cho một chương trình tầm soát hiệu quả, đơn giản, dễ thực hiện, ít gây khó chịu, nhạy, đáng tin cậy, hiệu suất cao: áp dụng cho nhiều loại ung thư phổ biến. Đặc biệt, phát hiện sớm, bệnh nhân ung thư sẽ ít tốn kém, khả thi trên diện rộng.
Bởi vậy, tầm soát định kỳ, đặc biệt với nhóm nguy cơ cao, được xem là biện pháp "đầu tư sức khỏe thông minh" cho cá nhân và gia đình. Trong đó, tư vấn di truyền là một phần quan trọng giúp xác định những người có yếu tố nguy cơ di truyền cao để theo dõi sát sao và điều trị sớm nếu cần.
Phương Vy
