Một nghiên cứu mới từ Phần Lan đã chỉ ra rằng chi phí tháo dỡ hoàn toàn các turbine điện gió cao hơn đáng kể so với những gì người ta tưởng, làm dấy lên nghi ngờ về các giả định của ngành công nghiệp về chi phí cho các công trình khổng lồ này vào cuối vòng đời.
Báo cáo Đánh giá Chi phí Tháo dỡ và Các Mô hình Tài chính cho Turbine điện gió Trên bờ được công bố vào tháng 6 bởi Eevaleena Häkkinen và Jouko Tuomainen từ Viện Môi trường Phần Lan cho thấy, chi phí tháo dỡ và cải tạo cảnh quan dao động từ hơn 900.000 Euro đến 1,5 triệu Euro cho mỗi turbine.
Những con số này nhấn mạnh mức độ đầu tư tài chính đáng kể cần thiết để tháo dỡ và phục hồi hoàn toàn các địa điểm đặt turbine điện gió.
Nghiên cứu chỉ ra rằng các ước tính chi phí tiêu chuẩn hóa trong ngành, thường dao động từ 100,000-200,000 Euro/turbine cho việc tháo dỡ cơ bản và phục hồi địa điểm, không phản ánh đầy đủ các điều kiện địa phương hoặc độ phức tạp cụ thể của từng dự án.
Ví dụ, việc tháo dỡ cột thép của turbine mà không bao gồm móng bê tông đã có chi phí từ 135.000-170.000 Euro.
Nếu thực hiện tháo dỡ toàn bộ công trình, bao gồm loại bỏ móng và phục hồi hoàn toàn địa điểm, chi phí sẽ tăng vọt, có thể lên tới 430.000-745.000 Euro.
Độ sâu loại bỏ móng cũng là yếu tố quan trọng. Loại bỏ móng tấm đến độ sâu 2 mét tốn từ 173.000-242.000 Euro, trong khi loại bỏ ở độ sâu 1 mét vẫn có chi phí từ 144.000-190.000 Euro.
Các yếu tố như số lượng turbine, khoảng cách vận chuyển, khả năng chịu tải của đất và điều kiện địa hình cũng ảnh hưởng đáng kể đến chi phí.

Ảnh minh họa.
Mặc dù tái chế các vật liệu như thép, nhôm và đồng có thể mang lại một phần doanh thu, báo cáo cảnh báo rằng giá trị phế liệu thường bị đánh giá quá cao. Biến động giá kim loại cùng với chi phí vận chuyển và xử lý khiến doanh thu từ tái chế khó bù đắp toàn bộ chi phí tháo dỡ và phục hồi địa điểm.
"Giá kim loại có thể thay đổi đáng kể, và doanh thu thực tế từ việc bán vật liệu tái chế có thể không đủ bù đắp chi phí tháo dỡ và khôi phục mặt bằng", các tác giả báo cáo nhấn mạnh.
Một khía cạnh thường bị bỏ qua là việc xử lý các chất thải nguy hại như dầu còn sót lại và các thành phần cách nhiệt, làm tăng thêm chi phí và độ phức tạp về mặt quy định.
Quá trình tháo dỡ phải tuân thủ các quy định môi trường và an toàn nghiêm ngặt, đảm bảo rằng đất được phục hồi về trạng thái ban đầu hoặc được tái sử dụng một cách có trách nhiệm.
Kích thước turbine điện gió ngày càng tăng cũng làm gia tăng chi phí tháo dỡ. Báo cáo từ Phần Lan lưu ý rằng chiều cao trung bình của trục turbine xây dựng từ năm 1993 đến 2023 là 137 mét, và đã tăng lên thành 146 mét đối với các turbine xây dựng từ năm 2016 đến 2023.
Kích thước lớn hơn đòi hỏi nhiều lao động, máy móc và sự phối hợp hậu cần hơn để đảm bảo tháo dỡ an toàn và tuân thủ quy định.
Sự khác biệt trong các quy định quốc gia và khu vực, đặc biệt là về tiêu chuẩn môi trường, cũng ảnh hưởng đến chi phí tháo dỡ.
Những quốc gia hoặc khu vực có yêu cầu phục hồi nghiêm ngặt sẽ phải đối mặt với chi phí cao hơn. Ví dụ, ở châu Âu, các quy định nghiêm ngặt về xử lý chất thải và tái chế làm tăng chi phí nhưng cũng thúc đẩy sự phát triển của các công nghệ tháo dỡ bền vững.
Tất cả những điều này đặt ra thách thức cho ngành công nghiệp điện gió trong việc lập kế hoạch tài chính bền vững cho giai đoạn cuối vòng đời của các dự án.
Thị trường tháo dỡ turbine điện gió toàn cầu
Theo báo cáo từ Transparency Market Research, thị trường tháo dỡ turbine điện gió toàn cầu được định giá ở mức 796,3 triệu USD vào năm 2023 và dự kiến sẽ tăng trưởng với tỉ lệ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 21,0% từ năm 2024 đến 2034, đạt giá trị 6,1 tỷ USD vào cuối năm 2034. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi:
Số lượng turbine già cỗi: Với tuổi thọ trung bình của turbine điện gió là 20-25 năm, nhiều turbine ở châu Âu và Bắc Mỹ đang đến giai đoạn cuối vòng đời, làm tăng nhu cầu về các dịch vụ tháo dỡ.
Quy định môi trường nghiêm ngặt: Các quy định về quản lý chất thải và tái chế, đặc biệt ở châu Âu, yêu cầu tháo dỡ bền vững, làm tăng chi phí nhưng cũng thúc đẩy sự đổi mới trong công nghệ tái chế.
Thị trường turbine đã qua sử dụng: Ở các nước Đông Âu, nhu cầu về turbine đã qua sử dụng (rẻ hơn khoảng 40% so với turbine mới) đã thúc đẩy việc tháo dỡ sớm các turbine vẫn còn hoạt động để thay thế bằng các mô hình mới hơn, hiệu quả hơn. Các turbine này có thể được sử dụng thêm 8-10 năm ở các khu vực đang phát triển năng lượng tái tạo.
Minh Đức (Theo Brussels Signal, Transparency Market Research)