Ảnh minh họa
Xuất khẩu gạo của Hàn Quốc sang Nhật Bản đã đạt mức cao kỷ lục trong nửa đầu năm 2025 trong bối cảnh xứ hoa anh đào đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt lương thực nghiêm trọng, đẩy giá gạo trong nước tăng vọt. Đây là lần đầu tiên trong hơn ba thập kỷ, gạo Hàn Quốc xuất hiện với quy mô lớn trên thị trường Nhật Bản, bất chấp mức thuế nhập khẩu cao.
Theo Trung tâm Thương mại Nông sản Hàn Quốc, trong 6 tháng đầu năm nay, quốc gia này đã xuất khẩu tổng cộng 416 tấn gạo sang Nhật Bản, cao gấp 26 lần so với kỷ lục hàng năm trước đó là 16 tấn vào năm 2012. Lượng xuất khẩu năm 2012 khi ấy chủ yếu phục vụ cứu trợ nhân đạo sau thảm họa động đất và sóng thần năm 2011 tại Nhật Bản.
Thông thường, Nhật Bản đánh thuế nhập khẩu gạo ở mức cao, khoảng 341 yên (tương đương 2,32 USD)/kg. Tuy nhiên, do giá gạo nội địa tăng mạnh, gạo Hàn Quốc đang trở nên cạnh tranh hơn, dù vẫn bị áp thuế. Theo Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản, giá trung bình của một bao gạo 5 kg trong tháng 5 vừa qua đã lên tới khoảng 4.200 yên, gấp đôi cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, một bao gạo 4 kg của Hàn Quốc chỉ có giá khoảng 4.000 yên, theo Liên đoàn Hợp tác xã Nông nghiệp Quốc gia Hàn Quốc.
Loại gạo chính được xuất khẩu là gạo Japonica — giống gạo phổ biến tại cả Hàn Quốc lẫn Nhật Bản. Ngoài ra, một số giống gạo nổi tiếng của Nhật như Koshihikari và Akibare cũng đã được trồng tại Hàn Quốc trong thời gian qua. Các chính quyền địa phương đang nỗ lực phát triển thêm nhiều giống nội địa nhằm phục vụ nhu cầu trong nước lẫn xuất khẩu.
Tại Icheon, địa phương nổi tiếng với chất lượng gạo cao của Hàn Quốc gần đây cũng ghi nhận lượng lớn du khách Nhật Bản mua gạo mang về. Tại các siêu thị địa phương, 10 kg gạo trồng tại Icheon được bán với giá khoảng 40.000 won (tương đương 28 USD).
Chính quyền các tỉnh, huyện tại Hàn Quốc đang coi sự thiếu hụt gạo tại Nhật Bản là cơ hội hiếm có để mở rộng thị phần xuất khẩu. Đáng chú ý, huyện Hadong đã lần đầu tiên xuất khẩu gạo sang Nhật vào tháng 5, với khối lượng 80 tấn và có kế hoạch xuất khẩu thêm 200 tấn trước cuối năm.
Trong khi Nhật Bản đối mặt với thiếu hụt, Hàn Quốc lại đang dư thừa gạo. Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp, Thực phẩm và Nông thôn Hàn Quốc, mức tiêu thụ gạo bình quân đầu người tại nước này đã giảm mạnh từ 93,6 kg năm 2000 xuống chỉ còn 55,8 kg vào năm 2024, giảm gần 40%. Một xu hướng tương tự cũng diễn ra tại Nhật Bản, nơi mức tiêu thụ bình quân đầu người đã giảm từ 64,6 kg còn 51,5 kg trong cùng giai đoạn.
Thặng dư gạo hàng năm của Hàn Quốc trong những năm gần đây đều vượt quá 200.000 tấn. Trước tình trạng này, chính phủ đã đặt mục tiêu cắt giảm 80.000 ha đất trồng lúa, tương đương 11% vào năm 2025. Tuy nhiên, tốc độ chuyển đổi đất hiện tại mới chỉ đạt 1% mỗi năm, khiến mục tiêu nói trên gặp nhiều khó khăn. Một số chuyên gia cũng cảnh báo việc giảm quá mạnh diện tích trồng lúa có thể dẫn đến nguy cơ thiếu hụt trong tương lai nếu xảy ra hiện tượng thời tiết cực đoan hay biến động cung cầu bất thường.